Ua maua se mea i punavai i le setete o Parana; fai mai tagata su'esu'e e tapeina ai lagomeli ma afaina ai le toto ma le faiga fanau.
Ua vevesi Europa. Tala fa'afefe, ulutala, felafolafoaiga, tapunia fa'ato'aga, saisai. O loʻo i ai o ia i le totonugalemu o se faʻalavelave e leʻi tupu muamua e aofia ai se tasi o oloa faʻatoʻaga autu a le konetineta: fuamoa. O le fipronil pesticide ua afaina ai le silia ma le 17 atunuu Europa. E tele suʻesuʻega o loʻo faʻaalia ai le mataʻutia o lenei vailaʻau mo manu ma tagata. I Pasila, o loʻo manaʻomia tele.
Fipronilafaina ai le fatugalemu o manu ma monocultures manatu faalafua, e pei o povi ma sana. O le faʻalavelave i le sapalai o fuamoa na mafua ona o le faʻaaogaina o le fipronil, faʻatau i Peleseuma, e le kamupani Dutch Chickfriend e faʻamaʻi ai moa. I Europa, e faʻasaina le fipronil mai le faʻaaogaina i manu e ulu atu i le filifili meaai a tagata. E tusa ai ma le faamatalaga a El País Brasil, o le taumafaina o oloa ua faaleagaina e mafai ona mafua ai le faafaufau, tiga o le ulu, ma le tiga o le manava. I tulaga sili atu ona ogaoga, e mafai foi ona afaina ai le ate, fatugaʻo, ma lauroid gland.
E le'i fa'amauina e le Saienisi o manu ma tagata e tutusa le lamatiaga. Saienitisi ma ANVISA lava ia e fai mai o le maualuga o le filogia mo tagata e leai se mea pe feololo. O nisi tagata suʻesuʻe e iai le faʻafeagai.
Fai mai Elin, o faʻaiʻuga o suʻesuʻega ua faʻaalia ai o le vailaʻau e ono iai ni aʻafiaga umi i tama tane. E ui lava e le afaina ai le fua o manu, ae fai mai le au suʻesuʻe e mafai e le vailaau faʻasaina ona afaina ai le tino. O loʻo popole tagata popoto i le aʻafiaga o lenei vailaʻau i le tino o le tagata:
Na ia faalauiloaina le "Bee pe Leai?" fa'asalalauga e fa'alauiloa le taua o pi i fa'ato'aga i le lalolagi ma sapalai o mea'ai. Na faʻamatala e le polofesa o faʻamataʻu eseese o le siʻosiʻomaga e fesoʻotaʻi ma colony collapse disorder (CCD). O se tasi o vailaau fa'asaina e mafai ona fa'aoso ai lenei pa'u o le fipronil:
O le fa'aogaina o le iniseti fipronil e mautinoa lava e avea ma fa'amata'u mata'utia i pi i Pasila. O lenei vaila'au e fa'aaogaina lautele i Pasila i fuala'au eseese e pei o le soya, suka, vao, sana ma le cotton, ma o lo'o fa'aauau pea ona mafua ai le tele o le oti o le pi ma le afaina tele o le tamaoaiga mo le au tausi lagomeli, ona e matua'i oona i pi.
O se tasi o setete e lamatia o Paraná. O se pepa a tagata suʻesuʻe mai le Federal University of the Southern Frontier o loʻo taʻua ai o vaipuna i le itu i saute sisifo o le setete o loʻo afaina i le vailaau faʻasaina. Na iloiloina e le au tusitala le tumau pea o vailaau faʻasaina ma isi vaega i vaitafe i taulaga o Salto do Ronte, Santa Isabel do Sea, New Plata do Iguaçu, Planalto ma Ampe.
Fipronil ua resitalaina i Pasila o se vailaʻau faʻatoʻaga talu mai le ogatotonu o le 1994 ma o loʻo avanoa nei i lalo o le tele o igoa tau fefaʻatauaʻiga na gaosia e kamupani eseese. Faʻavae i luga o faʻamatalaga mataʻituina o loʻo avanoa, e leai se faʻamaoniga i le taimi nei o lenei vailaʻau e lamatia ai le faitau aofaʻi o Pasila, ona o le ituaiga o faʻamaʻi na matauina i fuamoa i Europa.
Taimi meli: Iul-14-2025